Euthanasie bij dementie

Een van de meest complexe vraagstukken in de ouderenzorg is euthanasie bij dementie. Veel mensen ondervinden direct na de diagnose nog niet heel veel hinder van hun aandoening, maar maken zich wel zorgen over de toekomst. Het verlies van zelfredzaamheid, communicatiemogelijkheden en waardigheid is veelal een schrikbeeld. De herinnering aan het proces van een dierbare, die een periode van ernstig verval of lijden heeft meegemaakt, kan dit schrikbeeld versterken. Het maatschappelijk draagvlak voor zelfbeschikking ten aanzien van het levenseinde is groeiende, ook of misschien juist als er sprake is van dementie. Dat maakt dat veel mensen al snel na de diagnose nadenken over de mogelijkheden voor euthanasie. Casemanagers dementie en huisartsen krijgen dan ook veel vragen over die mogelijkheden vooral voor het geval de dementie voortschrijdt. Zij geven voorlichting over de algemene criteria voor euthanasie, die ook voor mensen met dementie gelden. En ze gaan in gesprek over het kunnen verwoorden van een verzoek en het kunnen vaststellen van voldoende wilsbekwaamheid ter zake op het moment van het daadwerkelijk uitspreken van het verzoek. Helaas wordt er nog niet altijd aan gedacht de mogelijkheid van begeleiding door een ter zake kundige psycholoog in overweging te geven aan cliënt en/of de naasten.  

In het NIP-webinar van Marion Klaver (maart 2023), expert op het gebied van doodsverlangens bij ouderen, geeft zij aan dat de manier waarop je in gesprek gaat met een oudere heel belangrijk is. Zij presenteerde hier verschillende perspectieven van waaruit je dit gesprek kan voeren en ziet dat er een rol is voor de psycholoog om in het therapeutisch contact vooral het perspectief van de cliënt te exploreren. Bekijk het NIP-webinar: De rol van de psycholoog bij doodsverlangens - NIP (psynip.nl) hier terug.

Ook wetenswaardig in dit kader is de podcast Carin, waarin we mee luisteren met de gesprekken van Carin, die de Ziekte van Alzheimer heeft, met haar huisarts, in het bijzijn van echtgenoot, dochter en de podcastmaker Leonie van Noort. Hierin zien we dat het ervaren van de kwaliteit van leven bij mensen met dementie niet lineair is in de richting van steeds minder, maar sterk kan wisselen, al naar gelang de adaptatie aan de beperkingen en de kwaliteit van de ondersteuning en contacten in het dagelijks leven.

Wie zich verder wil bekwamen in het begeleiden van mensen met doodsverlangens, onder wie ook mensen met cognitieve beperkingen, kan terecht bij de cursus van GERION.

We zijn benieuwd hoe jullie ervaringen zijn in de begeleiding van mensen met dementie en een euthansiewens of – verzoek. Wat was jouw rol, hoe heb je die kunnen invullen en hoe kijk je daar zelf op terug? Voor wie dit wil delen: Stuur je ervaring op naar info@pgdexpertise.nl.